Một anh bạn giáo viên có than phiền với tôi về tình trạng học sinh phổ thông trung học hiện nay viết chính tả sai rất phổ biến. Theo anh, số học sinh học kém viết sai chính tả đã đành, số học sinh học giỏi viết sai chính tả bây giờ không còn là chuyện lạ nữa. Nhiều từ ngũ thông thường không có gì là khó mà các em chưa nắm vững, viết một cách tùy tiện quả là điều đáng buồn. Thực tế, hiện nay có nhiều học sinh học xong lớp 12 mà viết một câu tiếng Việt chưa thông, tình trạng này quả là đáng báo động. Trong khi đó, yêu cầu đầu tiên là phải thông thạo kỹ năng sử dụng tiếng mẹ đẻ.
Tôi nhớ lại, cách đây chưa lâu, trên một tờ báo có chụp lại một bản tường trình của một vị thẩm phán ở một tỉnh nọ. Chỉ một trang giấy học trò mà ông ta viết trật mười mấy lỗi chính tả, khiến ai đọc qua cũng phải kêu trời không dè trình độ của mấy “quan” mình có người còn “tệ hơn vợ thằng Đậu”. Mà ở những người này, không hiểu họ học hành như thế nào nhưng họ có bằng cấp đủ cả, đúng là “bằng thiệt, học giả”… Riêng tôi, có lần tham quan khu di tích nọ được xem sổ cảm tưởng đã không khỏi ngỡ ngàng khi bắt gặp nhiều vị quan chức viết sai chính tả một cách đáng ngạc nhiên. Anh cán bộ quản lý cho biết là nhiều vị họ rất hí hửng khi được mời viết vài hàng vào sổ, nhưng khi viết họ rất vô tư, chẳng hiểu trình độ văn hóa ra sao nhưng họ dùng dấu câu chẳng theo một quy tắc nào cả đến kinh ngạc.
Có người lại chỉ ra trên sách báo không ít gì các lỗi sai chính tả. Có những quyển sách, do công tác biên tập hơi cẩu thả, nếu có trang đính chính, chỉ nói riêng về chính tả thôi chắc đính chính cũng mất một trang in chớ chẳng chơi. Nhiều học sinh tin ở sách báo, mà đọc những loại này, đúng là “lợi bất cập hại”.
Ngày trước, học trò ngay từ khi vào tiểu học, chuyện viết chính tả rất được xem trọng. Em nào có vấn đề thì thầy cô sẽ quan tâm đặc biệt chấn chỉnh để em đó theo kịp các bạn. Tôi vẫn còn nhớ những thầy cũ của tôi rèn luyện nét bút, câu chữ cho chúng tôi từ những năm đầu đời. Để học sinh viết đúng chính tả là một quá trình giảng dạy và rèn luyện học trò một cách xuyên suốt. Học sinh tiểu học mà học tốt chính tả, sẽ giúp các em rất nhiều việc viết đúng chính tả ở những cấp học tiếp theo. Nếu em nào học hành căn bản, em đó sẽ có nhiều thuận lợi trong việc học, không những ở trong trường học mà ngay cả trong việc tự học sau này.
Mọi người cần phải ý thức không viết sai tiếng Việt. Muốn viết đúng chính tả phải nắm chắc từng quy tắc chính tả của tiếng Việt. Để khắc phục chuyện này, không có gì khác hơn cần phải đọc nhiều sách báo. Tiếng Việt là linh hồn của dân tộc. “Tôi yêu tiếng nước tôi, từ khi mới ra đời”(Phạm Duy). Nếu dân ta ai cũng không chịu trau dồi tiếng Việt thì nền móng văn hoá dân tộc đâu còn gì là vững chắc nữa đâu!. Hãy viết đúng, nói đúng để giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt.
Tuấn Ba
(CHS 1966-1973)